Τέλος στα «δικαιώματα» για τους αγρότες με τη νέα ΚΑΠ μετά το 2027

Η τρέχουσα προγραµµατική περίοδος σύμφωνα με την πρόταση κανονισμού της Ε.Ε. εκτιµάται ότι θα είναι η τελευταία µε το µοντέλο των δικαιωµάτων, γεγονός που επιταχύνεται και από την κατάρρευση του ΟΠΕΚΕΠΕ και συνεπώς εκτός επιδότησης θα είναι και όλοι οι συνταξιοδοτηθέντες αγρότες έως το 2032.
Αν και οι διαπραγματεύσεις τώρα ξεκινούν, στην πρόταση κανονισμού που διένειμε το επιτελείο της Φον Ντερ Λάιεν στους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών θεσμών, περιλαμβάνονται οι στόχοι της ΕΕ, βάσει των οποίων παρέχεται το μειωμένο ποσό του προϋπολογισμού για την ΚΑΠ και ενοποιούνται οι δύο πυλώνες χρηματοδότησης των αγροτών, τόσο οι άμεσες ενισχύσεις όσο και τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.


Από το 2027 για τους Ευρωπαίους αγρότες
Καταργούνται τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης

Με τίτλο «Φθίνουσα υποστήριξη εισοδήματος βάσει εκτάσεων» η Ευρωπαική Ένωση καταργεί ολοκληρωτικά τα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης από το 2027 και φέρνει τέλος στις επιδοτήσεις από το 2032 σε όλους τους συνταξιούχους.

Σύμφωνα με την πρόταση κανονισμού της Κομισιόν για τη χρηματοδότηση της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (2028-2034) από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ παρέχεται το μειωμένο ποσό του προϋπολογισμού για την ΚΑΠ και ενοποιούνται οι δύο πυλώνες χρηματοδότησης, τόσο οι άμεσες ενισχύσεις όσο και τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.

Η εισοδηματική στήριξη της γεωργίας, δεσμεύεται με τουλάχιστον 293,7 δισεκατομμύρια ευρώ από τις χορηγήσεις του Ταμείου, προκειμένου να παρέχεται σταθερότητα και προβλεψιμότητα της στήριξης για τους δικαιούχους και θα αποτελέσει τη «ραχοκοκαλιά» της αρχιτεκτονικής της νέας ΚΑΠ, πράγμα που είναι πολύ σημαντικό, διότι με αυτή τη λογική θα συνταχθούν και τα εθνικά στρατηγικά σχέδια για μετά το 2027.
Σημειώνεται πως πρόκειται για μία πρώτη προσέγγιση του κανονισμού από την Κομισιόν, ο οποίος θα οριστικοποιηθεί ύστερα από διαβουλεύσεις το 2026.

Αναλυτικά το Άρθρο 6 του κανονισμού αναφέρει:

- Τα κράτη μέλη θα παρέχουν στήριξη εισοδήματος βάσει εκτάσεων για επιλέξιμα εκτάρια σε γεωργούς για την αντιμετώπιση αναγκών εισοδήματος

- Η πληρωμή ανά επιλέξιμο εκτάριο θα διαφοροποιείται ανάλογα με ομάδες γεωργών ή γεωγραφικές περιοχές, βάσει αντικειμενικών και μη διακριτικών κριτηρίων. Οι ομάδες γεωργών ή γεωγραφικές περιοχές που αποτελούν τη βάση για τη διαφοροποίηση των πληρωμών θα καθορίζονται βάσει του εισοδήματος των γεωργών από γεωργική δραστηριότητα σε αντιπροσωπευτική περίοδο αναφοράς.

- Τα κράτη μέλη θα στοχεύουν τη στήριξη σε γεωργούς που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη, ιδίως σε νέους και νεοεισερχόμενους γεωργούς, γυναίκες, οικογενειακούς ή μικροκαλλιεργητές, γεωργούς που συνδυάζουν την παραγωγή καλλιεργειών και ζωικού κεφαλαίου ή γεωργούς σε περιοχές με φυσικούς ή άλλους ειδικούς περιορισμούς που προσδιορίζονται σύμφωνα με το Άρθρο 8 [περιοχές ANC (σ.σ ορεινές, μειονεκτικές)].

- Η διαφοροποίηση των πληρωμών μπορεί να λάβει τη μορφή ετήσιων κατ’ αποκοπή πληρωμών που αντικαθιστούν εν όλω ή εν μέρει τη στήριξη εισοδήματος ανά επιλέξιμο εκτάριο. Τα κράτη μέλη θα αυξήσουν τη στήριξη ανά επιλέξιμο εκτάριο που χορηγείται σε νέους γεωργούς.
- Το συνολικό ποσό των πληρωμών ανά γεωργό που καθορίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 2 θα είναι φθίνον σύμφωνα με τους ακόλουθους κανόνες:

(α) Τα κράτη μέλη θα μειώσουν το ετήσιο ποσό της στήριξης εισοδήματος βάσει εκτάσεων που υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ προς χορήγηση σε έναν γεωργό κατά 25 %, όπου το ποσό της στήριξης εισοδήματος βάσει εκτάσεων που χορηγείται σε έναν γεωργό είναι μεταξύ 20.000 και 50.000 ευρώ•

(β) Τα κράτη μέλη θα μειώσουν το ετήσιο ποσό της στήριξης εισοδήματος βάσει εκτάσεων που υπερβαίνει τις 50.000 ευρώ προς χορήγηση σε έναν γεωργό κατά 50 %, όπου το ποσό της στήριξης εισοδήματος βάσει εκτάσεων που χορηγείται σε έναν γεωργό είναι άνω των 50.000 και όχι περισσότερο από 75.000 ευρώ•

(γ) Τα κράτη μέλη θα μειώσουν το ετήσιο ποσό της στήριξης εισοδήματος βάσει εκτάσεων που υπερβαίνει τις 75.000 ευρώ προς χορήγηση σε έναν γεωργό κατά 75 %, όπου το ποσό της στήριξης εισοδήματος βάσει εκτάσεων που χορηγείται σε έναν γεωργό υπερβαίνει τις 75.000 ευρώ.

- Το συνολικό ποσό της στήριξης εισοδήματος βάσει εκτάσεων δεν θα υπερβαίνει το μέγιστο των 100.000 ευρώ ανά γεωργό ανά έτος, ενώ στην περίπτωση νομικού προσώπου, το ανώτατο όριο θα καλύπτει όλες τις εκμεταλλεύσεις υπό τον έλεγχο του εν λόγω νομικού προσώπου.

Τα κράτη μέλη θα διασφαλίσουν ότι η στήριξη βάσει του παρόντος άρθρου δεν παρέχεται σε εκείνους τους γεωργούς που δεν εκτελούν καμία παραγωγή γεωργικών προϊόντων στην εκμετάλλευσή τους, ωστόσο, μικροκαλλιεργητές των οποίων η κύρια δραστηριότητα δεν είναι η γεωργία, αλλά που συμμετέχουν τουλάχιστον σε ένα ελάχιστο επίπεδο γεωργικής δραστηριότητας, όπως ορίζεται από τα κράτη μέλη, θα θεωρούνται επίσης γεωργοί.

Τα κράτη μέλη θα διασφαλίσουν ότι το αργότερο έως το 2032 οι αιτούντες που φτάνουν την ηλικία συνταξιοδότησης, όπως καθορίζεται από το εθνικό δίκαιο, και λαμβάνουν συνταξιοδοτική παροχή, δεν θα λαμβάνουν πλέον στήριξη βάσει του παρόντος άρθρου.

Τα κράτη μέλη θα διασφαλίσουν ότι το επιλέξιμο εκτάριο περιλαμβάνει μόνο περιοχές που είναι στη διάθεση των γεωργών και οι οποίες περιλαμβάνουν:

(α) γεωργικές περιοχές στις οποίες εκτελείται γεωργική δραστηριότητα υπό τον έλεγχο του γεωργού ως προς τη διαχείριση, τα οφέλη και τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους. Εάν μη γεωργικές δραστηριότητες επίσης εκτελούνται σε αυτές τις περιοχές, η γεωργική δραστηριότητα θα είναι η κυρίαρχη•

(β) Περιοχές για τις οποίες παρέχεται στήριξη σύμφωνα με το Άρθρο 5(1), σημεία (α) και (ζ) [υποστήριξη εισοδήματος με φθίνουσα κλίμακα, μικροκαλλιεργητές] ή βάσει της βασικής στήριξης εισοδήματος για τη βιωσιμότητα σύμφωνα με τον Τίτλο III, Κεφάλαιο II, Τμήμα 2, Υποτμήμα 2, [BISS (όλα τα δικαιώματα περιλαμβάνονται), καθεστώς μικροκαλλιεργητών], του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, όπου δεν εκτελείται γεωργική δραστηριότητα λόγω δεσμεύσεων και υποχρεώσεων που απορρέουν από παρεμβάσεις της Ένωσης ή εθνικές παρεμβάσεις ή άλλα προγράμματα που συμβάλλουν στις περιβαλλοντικές και κλιματικές προτεραιότητες της ΚΓΠ όπως αναφέρονται στο

(γ) Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να συμπεριλάβουν στα "επιλέξιμα εκτάρια" χαρακτηριστικά τοπίου, που δεν καλύπτονται από τις δεσμεύσεις και τα καθεστώτα που αναφέρονται στο σημείο (β), υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα χαρακτηριστικά τοπίου δεν παρεμποδίζουν σημαντικά την εκτέλεση της γεωργικής δραστηριότητας και δεν είναι κυρίαρχα στο γεωργικό αγροτεμάχιο